What is a Computer Virus? | कम्प्युटर भाइरस के हो? प्रकार र सुरक्षा उपायहरू

What is a Computer Virus? | कम्प्युटर भाइरस के हो?

A computer virus भन्नाले यस्तो software (सफ्टवेयर) बुझिन्छ जुन कम्प्युटरको system (सिस्टम) मा नचाहिँदो रूपमा प्रवेश गरेर आफ्नो नकरात्मक असर फैलाउँछ। यो भाइरस आफैं अन्य फाइल वा प्रोग्रामहरूमा फैलिन सक्छ र कम्प्युटरको काम गर्ने प्रक्रिया बिगार्न सक्छ।

जसरी मानव शरीरमा भाइरसले असर गर्छ, त्यसरी नै कम्प्युटरमा भाइरसले कामको गती, डाटा सुरक्षा, र performance (कार्यक्षमता) मा समस्या ल्याउँछ।

 

How does a computer virus work? | कम्प्युटर भाइरस कसरी काम गर्छ?

Computer virus is a self-replicating code जुन system मा एकपटक प्रवेश गरेपछि धेरै फाइलहरूमा फैलिन सक्छ। यो सामान्यतया कुन–कुन फाइलमा जोडिन्छ?

• Executable files (.exe)
• Documents (Word, Excel आदि)
• Boot sector (system सुरू हुने स्थान)

जब प्रयोगकर्ताले संक्रमित (infected) फाइल खोलेर run गर्छ, तब भाइरस सक्रिय हुन्छ र काम गर्न थाल्छ – जस्तै डाटा delete गर्नु, अनावश्यक pop-ups देखाउनु, वा सिस्टम नै hang गर्नु।

 

Types of Computer Viruses | कम्प्युटर भाइरसका प्रकारहरू

1. File Infector Virus

यो भाइरसले executable files मा आफूलाई attach गर्छ र त्यो फाइल चलाउँदा फैलिन्छ।

2. Macro Virus

Word, Excel जस्ता document files मा macro script को रूपमा सक्रिय हुन्छ। प्राय: email attachments बाट फैलिन्छ।

3. Boot Sector Virus

यो भाइरसले कम्प्युटरको boot sector मा असर गर्छ र कम्प्युटर अन हुँदा सक्रिय हुन्छ।

4. Resident Virus

यो memory मा रहन्छ र background मा काम गर्दै फाइलहरू संक्रमित बनाउँछ।

5. Polymorphic Virus

यो भाइरस हरेक पटक आफैंलाई परिवर्तन गर्छ जसले गर्दा antivirus software ले चिन्न गाह्रो हुन्छ।

 

How do viruses spread? | भाइरस कसरी फैलिन्छ?

कम्प्युटर भाइरस प्रायः निम्न तरिकाले फैलिन्छ:

• Infected email attachments खोल्दा
• Suspicious websites बाट फाइल download गर्दा
• Cracked software प्रयोग गर्दा
• Unknown USB devices प्रयोग गर्दा
• Fake ads वा phishing links मा क्लिक गर्दा

एकचोटि भाइरस system मा पस्यो भने, त्यसले अर्को network मा पनि सजिलै फैलन सक्छ।

 

Signs of a Computer Virus | कम्प्युटरमा भाइरस लागेको संकेतहरू

कुन संकेतहरू देखियो भने तपाईंको कम्प्युटरमा भाइरस हुन सक्छ?

• System धेरै slow हुनु
• Files हराउनु वा corrupt हुनु
• Strange error messages आउनु
• Auto programs run हुनु
• Unwanted pop-up ads देखिनु
• Antivirus software काम नगर्नु

 

How to protect your computer | भाइरसबाट कसरी बच्ने?

कम्प्युटर भाइरसबाट बच्न यी उपायहरू अपनाउनुहोस्:

✅ Trusted antivirus software install गर्नुहोस् र update गर्दै जानुहोस्
✅ अनजान link र attachment खोल्नुभन्दा पहिले verify गर्नुहोस्
✅ Operating system र software नियमित update गर्नुहोस्
✅ Cracked software वा unknown sources बाट apps नडाउनलोड गर्नुहोस्
✅ Important data को regular backup लिनुहोस्
✅ USB प्रयोग गर्दा पनि antivirus scan गर्नुहोस्

 

Conclusion | निष्कर्ष

Computer virus एक सामान्य तर खतरनाक digital खतरा हो। यसले तपाईंको system मा डाटा हराउने, प्रणाली slow बनाउने वा hacking को gateway बन्न सक्ने खतरा हुन्छ। कम्प्युटर भाइरसले तपाईंको डाटा र सुरक्षा दुबैमा गम्भीर असर पार्न सक्छ। तर सजगता र सुरक्षाका उपायहरू अपनाएर तपाईं सजिलै यस्तो खतरा बाट बच्न सक्नुहुन्छ। डिजिटल संसारमा सुरक्षित रहनको लागि जानकारी, सुरक्षा, र नियमित अपडेट अनिवार्य छ।

तर यदि तपाईं सचेत हुनुहुन्छ भने — updated antivirus प्रयोग गरेर, सही browsing habits अपनाएर, र सुरक्षित source बाट मात्र फाइल download गरेर — तपाईं सजिलै भाइरसबाट आफ्नो कम्प्युटर सुरक्षित राख्न सक्नुहुन्छ।

Stay safe, stay secure. 💻🔒

                                           Read in English: What is a Computer Virus? Full Guide