Artificial Intelligence for Beginners: How to Use AI in Your Daily Life
🧠 What is Artificial Intelligence (AI)?
Artificial Intelligence (AI) भन्नाले यस्तो सिस्टमलाई जनाउँछ जुन मानिस जस्तै सोच्न, सिक्न, निर्णय लिन सक्छ।
AI today is all around us—even if we don’t notice it. यो केवल robot वा chatbot सम्म सिमित छैन; तपाईंको smartphone देखि तपाईंको घरको fridge सम्म AI लागु भइरहेको हुन्छ।
आजको डिजिटल युगमा Artificial
Intelligence (AI) ले हाम्रो
जीवनशैलीलाई नयाँ उचाइमा पुर्याएको छ। AI ले हाम्रो काम
गर्ने,
सिक्ने, सञ्चार गर्ने, र मनोरञ्जन लिने तरिका नै बदलिदिएको छ। यो गाइडमा, AI के हो, यसको आधारभूत
अवधारणाहरू, र दैनिक
जीवनमा कसरी AI प्रयोग गर्ने भन्ने विषयमा विस्तृत रूपमा चर्चा गर्नेछौं। साथै, २०२५ का प्रमुख AI/ML ट्रेन्डहरू पनि
समेट्नेछौं, जसले तपाईंलाई भविष्यका लागि तयार बनाउँछ।
१. AI के हो? AI in Smartphones – तपाईंको फोनमै AI
AI भनेको कम्प्युटर
प्रणालीले मानवजस्तै सोच्ने, सिक्ने, र निर्णय गर्ने क्षमता हो।
- 🔍 Google
Assistant, Siri, वा Alexa जस्ता voice assistant tools AI मा आधारित छन्।
- 📸 Portrait
Mode वा AI-enhanced
filters – तपाईंको फोटो
कति smartly adjust हुन्छ, त्यो पनि AI कै कमाल हो।
- Machine Learning (ML): AI को एउटा उपशाखा, जसमा
कम्प्युटरले डेटा बाट सिकेर आफैं निर्णय गर्न सक्छ।
- Deep Learning: ML को अझै गहिरो स्तर, जसले ठूलो मात्रामा डेटा प्रयोग गरेर जटिल समस्याहरू समाधान
गर्छ।
- Natural Language Processing (NLP): कम्प्युटरले मानव भाषा बुझ्ने र प्रतिक्रिया दिने प्रक्रिया।
- Computer Vision: तस्बिर र भिडियो बुझ्ने र विश्लेषण गर्ने क्षमता।
AI ले मानवजस्तो
सोच्ने,
तर्क गर्ने, र समस्या समाधान गर्ने क्षमता विकास गर्छ।
यो प्रविधिले हाम्रो दैनिक जीवनमा धेरै कामहरू सजिलो बनाएको छ।
✅ उदाहरण:
📲 जब तपाईं Google Photos मा फोटो खोज्नुहुन्छ, typing "dog" will show only dog pictures –
that's image recognition powered by AI.
📌 AI makes your smartphone smarter, user-friendly, and
responsive
1. Smart Homes with AI – घरमै डिजिटल सहायक
AI in Smart Home
devices तपाईंको जीवन सजिलो बनाउने उद्देश्यले
डिजाइन गरिएको हुन्छ।
- 💡 Smart Bulbs
(auto on/off by schedule or movement)
- 🔒 AI-enabled
CCTV with facial recognition
- 🌡️ Smart
Thermostats that learn your temperature preferences
✅ उदाहरण:
📺 तपाईंले
भन्नुभयो,
“Turn off the TV,” र Alexa ले टिभी अफ गरिदिन्छ भने त्यो AI हो।
📌 AI ले तपाईँको समय बचत गर्छ र जीवन अझ सुरक्षित बनाउँछ।
2.
AI in Entertainment – What to Watch Next?
- 📺 Netflix,
YouTube, Spotify – सबैमा AI algorithm हुन्छ जसले तपाईंको interest अनुसार content देखाउँछ।
- 🎧 Audio
recommendations पनि तपाईंको सुनेको data हेरेर दिइन्छ।
✅ उदाहरण:
YouTube मा तपाईंले motivation videos हेरेपछि तपाईंको home feed motivational videos ले भरिन्छ।
📌 AI helps you discover new content faster and
smarter.
🚗 3. AI in Transportation – अब यात्रा स्मार्ट तरिकाले
- 🚖 Ride Sharing
apps like Pathao or Uber use AI for route optimization.
- 🚘 Self-driving
cars (Tesla, Google Waymo) entirely depend on AI.
✅ उदाहरण:
Uber ले तपाईंको destination अनुसार
सबैभन्दा सस्तो र छिटो route suggest गर्छ।
📌 AI ensures better fuel efficiency, traffic
avoidance, and time-saving.
AI-powered health tools ले early diagnosis, symptom checking र even virtual doctor को सेवा दिन सक्छ।
- 📋 Chatbots
for Symptoms (जस्तै Ada App)
- 🧬 AI in Cancer
Detection and Radiology
✅ उदाहरण:
Wearable smartwatches जस्तै Apple Watch ले heart rate monitor
गर्छ र abnormal अवस्था भएको खण्डमा
alert
गर्छ।
📌 AI ले health
monitoring सजिलो बनाउँछ र preventive
care बढाउँछ।
- 🧾 Grammarly –
spelling & grammar सुधार गर्न
- 🧠 ChatGPT जस्तो AI tool ले तपाईंलाई assignments,
essay, code लेख्न मद्दत गर्छ।
✅ उदाहरण:
AI tools like QuillBot ले तपाईंको लेखाई paraphrase गर्न सक्छन्।
📌 AI is your silent writing assistant, 24/7.
💼 6. AI in Office Work – Productivity बढाउने सहयोगी
- 🗂️ AI email
filters (जस्तै Gmail मा spam filter)
- 🗣️ Automatic
meeting transcription tools (Otter.ai, Microsoft Teams)
- 📊 Excel मा AI-based data analysis suggestions
✅ उदाहरण:
Excel ले तपाईंको data हेरेर कुन chart use गर्ने भन्ने सुझाव दिन्छ।
📌 AI ले repetitive
task हटाउँछ
र efficiency बढाउँछ।
- 🎨 Canva मा Magic Design
- 🎼 AI tools
like AIVA ले music compose गर्छ
- 🎥 AI video
editors (Runway, Pika) ले script अनुसार automatic video बनाउँछन्
✅ उदाहरण:
Text लेखेपछि AI ले तपाईंको लागी
एकदमै राम्रो YouTube Shorts बनाइदिन्छ।
📌 Creativity अब कोडिङ बिना पनि सम्भव छ – AI को कारणले।
AI सजिलो र लाभदायक
भएपनि,
सावधानी अपनाउनु जरुरी छ:
- 🔐 Data
Sharing मा सजग रहनुहोस्।
- 🤖 Fake AI
content वा misinformation बाट बच्न verify गर्नुहोस्।
- 🧾 AI generated
result सबै सही नहुन सक्छ – human
judgment प्रयोग गर्नुहोस्।
📌 Use AI wisely, ethically, and safely.
२. AI/ML का आधारभूत अवधारणाहरू
अवधारणा |
व्याख्या |
एल्गोरिदम |
समस्या
समाधानका लागि बनाइने नियमहरूको सेट |
डेटा |
AI लाई सिकाउन प्रयोग गरिने तथ्यांक वा जानकारी |
न्यूरल
नेटवर्क |
मानव
मस्तिष्क जस्तै काम गर्ने कम्प्युटर मोडेल |
NLP |
कम्प्युटरले
मानव भाषा बुझ्ने र प्रतिक्रिया दिने प्रक्रिया |
Computer Vision |
तस्बिर र
भिडियो बुझ्ने र विश्लेषण गर्ने क्षमता |
३. दैनिक जीवनमा AI को प्रयोग
📱 स्मार्टफोन
र एप्स
- Voice Assistants (जस्तै, Siri, Google Assistant): तपाईंको आदेश अनुसार काम गर्छन्।
- Autocorrect & Language Translation: टाइप गर्दा गल्ती सच्याउने र भाषाहरू अनुवाद गर्ने।
- Personalized Recommendations: तपाईंको रुचि अनुसार सामग्री सिफारिस गर्ने।
🏠 स्मार्ट होम
डिभाइसहरू
- Smart Thermostats: तापक्रम आफैं समायोजन गर्छन्।
- Smart Lighting: समय र मूड अनुसार बत्तीको रंग र उज्यालो बदल्छन्।
- Security Systems: घरको सुरक्षा बढाउँछन्।
🏃 स्वास्थ्य र
फिटनेस
- Fitness Trackers: गतिविधि ट्र्याक गर्ने, स्वास्थ्य सल्लाह दिने।
- AI Health Apps: लक्षण विश्लेषण गर्ने र स्वास्थ्य सल्लाह दिने।
💰 वित्तीय
व्यवस्थापन
- Budget Planners: खर्च ट्र्याक गर्ने, बचतका उपाय सुझाउने।
- Investment Apps: लगानीको सल्लाह दिने।
📚 शिक्षा र
सिकाइ
- Language Learning Apps: व्यक्तिगत सिकाइ योजना बनाउने।
- AI-based Online Courses: तपाईंको रुचि अनुसार कोर्स सिफारिस गर्ने।
✈️ यात्रा र मनोरञ्जन
- Travel Planners: सस्तो टिकट खोज्ने, यात्रा योजना बनाउने।
- Personalized Recommendations: तपाईंको रुचि अनुसार फिल्म, गीत, वा कार्यक्रम
सिफारिस गर्ने।
४. AI को
दैनिक प्रयोगका उदाहरणहरू
क्षेत्र |
AI को भूमिका |
ईमेल |
Spam filter, Smart Reply, Autocomplete |
अनलाइन
किनमेल |
Personalized recommendations, Fraud
detection |
सामाजिक
सञ्जाल |
News feed curation, Content moderation |
स्वास्थ्य |
Early disease detection, Personalized
health suggestions |
घर
व्यवस्थापन |
Smart home automation, Security alerts |
शिक्षा |
Adaptive learning platforms, Automated
grading |
यात्रा |
Route optimization, Flight price
prediction |
५. AI सिक्नका
लागि आधारभूत चरणहरू
1️⃣ गणित र तथ्याङ्क सिक्नुहोस्
- Linear Algebra, Calculus, Probability, Statistics
उदाहरण: Regression, Distribution, Statistical significance।
2️⃣ प्रोग्रामिङ भाषा सिक्नुहोस्
- Python, R
उदाहरण: Python को NumPy, Pandas, Scikit-learn लाइब्रेरीहरू।
3️⃣ डेटा संरचना र ह्यान्डलिङ
- Data cleaning, Data manipulation
उदाहरण: DataFrame, Array, Data visualization।
4️⃣ Machine
Learning र Deep Learning को अध्ययन गर्नुहोस्
- Supervised, Unsupervised, Reinforcement Learning
- Neural Networks, CNN, RNN।
5️⃣ AI टूल्स र एप्लिकेसन प्रयोग गर्नुहोस्
- ChatGPT, Google Bard, Productivity tools
- Hands-on projects: Email spam classifier, Movie
recommender system।
६. २०२५ का AI/ML ट्रेन्डहरू
🔥 १. Multimodal AI
- Text, Image, Video, Audio सबैलाई बुझ्न सक्ने AI मोडेलहरू।
🔥 २. Explainable AI
(XAI)
- AI को निर्णय किन
भयो भन्ने बुझ्न सक्ने प्रविधि (SHAP, LIME)।
🔥 ३. Edge AI र Federated Learning
- स्मार्टफोन, IoT जस्ता उपकरणमै AI चल्ने, डेटा गोप्य राख्ने।
🔥 ४. Personalized
Healthcare
- AI ले रोग पहिचान, उपचार सिफारिस, स्वास्थ्य
निगरानी गर्ने।
🔥 ५. Energy-Efficient
Models
- कम ऊर्जा खपत गर्ने AI मोडेलहरू, Sustainable AI।
🔥 ६. Human-Centric AI
- Ethics, Privacy, Transparency मा केन्द्रित AI विकास।
🔥 ७. AI Reasoning र Agentic AI
- मान्छेजस्तै तर्क गर्न सक्ने र
स्वतन्त्र निर्णय गर्न सक्ने AI।
७. AI प्रयोग गर्दा ध्यान दिनुपर्ने मुख्य बुँदाहरू
- डेटा गोपनीयता: व्यक्तिगत डेटा सुरक्षित राख्नुहोस्।
- Ethical Use: AI को दुरुपयोग नगर्नुहोस्।
- Continuous Learning: AI/ML ट्रेन्डहरूमा अपडेट रहनुहोस्।
- Bias Awareness: AI मा हुने सम्भावित पूर्वाग्रह (bias) लाई बुझ्नुहोस्।
- Transparency: AI को निर्णय प्रक्रिया बुझ्न प्रयास गर्नुहोस्।
८. AI सिक्नका
लागि उपयोगी स्रोतहरू
स्रोत |
विवरण |
Microsoft AI For Beginners |
१२
हप्ताको निःशुल्क पाठ्यक्रम |
Coursera |
AI for Everyone, Machine Learning |
DataCamp |
Python, Data Science, AI Projects |
Simplilearn |
AI Tutorials, Hands-on Projects |
Elements of AI |
निःशुल्क
अनलाइन कोर्स |
Google AI |
AI Tools, Training, Resources |
९. दैनिक जीवनमा AI को
भविष्य
- स्मार्ट घर: घरका सबै उपकरणहरू AI मार्फत नियन्त्रण।
- स्मार्ट
स्वास्थ्य: AI आधारित
स्वास्थ्य निगरानी र उपचार।
- स्मार्ट
शिक्षा: व्यक्तिगत
आवश्यकता अनुसार सिकाइ।
स्मार्ट सहर: ट्राफिक, ऊर्जा, सुरक्षा सबैमा AI को प्रयोग।
🔮 What’s Next in
AI?
- 💬 More Natural
Language AI – जसले तपाईंको भाषामा सहज बुझ्नेछ।
- 🧠 Personalized
AI agents – तपाईंको habit अनुसार custom साथी जस्तै
काम गर्ने।
- 🤝 AI for Society – Education, Agriculture, Disaster Management मा AI को वृद्धि।
👉 चाहे तपाईं student, employee,
content creator, या व्यापारी हुनुहोस्
AI र ML ले हाम्रो जीवनलाई अझ सहज, सुरक्षित, र प्रभावकारी बनाउँदैछन्।
- दैनिक जीवनमा AI को प्रयोगले समय बचत, दक्षता वृद्धि, र व्यक्तिगत
अनुभवमा सुधार ल्याउँछ।
- AI/ML सिक्नका लागि
आधारभूत गणित, प्रोग्रामिङ, र डेटा संरचना बुझ्न आवश्यक छ।
- भविष्यमा AI को भूमिका अझै बढ्नेछ, त्यसैले आजैदेखि सिक्न सुरु गर्नुहोस् र ट्रेन्डमा अपडेट
रहनुहोस्।
🔑 मुख्य
बुँदाहरू
- 📱 स्मार्टफोनमा Voice Assistant, Autocorrect,
Personalized Recommendation
- 🏠 Smart
Home Devices: Thermostat, Lighting, Security
- 🏃 Health
Apps: Fitness Tracker, Medical Diagnosis
- 💰 Financial
Apps: Budgeting, Investment
- 📚 Education:
Language Learning, Personalized Courses
- ✈️ Travel:
AI-based Trip Planning, Price Prediction
- 🧠 AI/ML
सिक्न गणित, प्रोग्रामिङ, डेटा संरचना अनिवार्य
- 🔥 २०२५ का ट्रेन्ड: Multimodal AI, Explainable AI,
Edge AI, Personalized Healthcare
- 🔒 डेटा गोपनीयता, Ethics, Bias Awareness
यस गाइडले तपाईंलाई
AI
को आधारभूत ज्ञान, दैनिक जीवनमा यसको प्रयोग, र भविष्यका
ट्रेन्डहरू बुझ्न सहयोग गर्नेछ। अब तपाईं पनि आफ्नो जीवनमा AI को फाइदा लिन सक्नुहुन्छ!
AI ले तपाईंको productivity, learning, र जीवनशैली सुधार गर्न सक्छ।
Read
This: 🔐 Cybersecurity in Nepal – Full Guide
(2025)
Read
This: 💾 Top 5 Budget SSDs for Laptops – 2025
0 Comments