🧠 Computer Parts Name with Functions (Nepali-English Guide for Students) – 2025

 🧠 कम्प्युटरका मुख्य Parts नाम र तिनीहरूको कार्य (Computer Parts Name with Functions)

💡 भूमिका

कम्प्युटर (Computer) एक इलेक्ट्रोनिक डिभाइस हो जसले हाम्रा दैनिक प्रक्रिया, पढाइ, अफिस, मनोरञ्जन आदि काम छिटो र सजिलो बनाउँछ।
कम्प्युटर धेरै पार्टहरूले बनेको हुन्छ,
प्रत्येक part को आ–आफ्नै function छ।
तल सबै मुख्य parts, तिनको नाम, काम र सँगसँगै icon/emoji द्वारा सजाइएको छ।

युवाहरू तथा विद्यार्थीका लागि ज्ञानको स्रोत!

🖥️ 1. मदरबोर्ड (Motherboard)

मदरबोर्ड कम्प्युटरको मुख्य आधार हो।
यसलाई Main Circuit Board पनि भनिन्छ।
यसमा सबै पार्ट्स जडान हुन्छन्: CPU, RAM, GPU, etc।

• Function:
  🔌 सबै पार्ट्सलाई आपसमा जोड्ने केन्द्र।
  🔌 सञ्चार (Communication) को मुख्य माध्यम।
  🔌 जति राम्रो मदरबोर्ड, त्यति स्थिर र अपग्रेडेबल सिस्टम        हुन्छ।

🔌 सबै components – CPU, RAM, SSD, GPU, etc. यही motherboard मा जोडिन्छ।
🔌 सबै parts को communication यही board बाट हुन्छ।
🔌 Power, signals, and control flow यहीबाट manage हुन्छ।

📌 Important:
🔴 Motherboard बिना सबै parts useless हुन्छ।

🧠 2. CPU (Central Processing Unit) – केन्द्रीय प्रशोधन एकाइ

CPU कम्प्युटरको दिमाग हो।

• Function:
  👉 सबै Calculation, Input, Output, Decision, Process यहींबाट हुन्छ।
  👉 कम्प्युटरको गति धेरै हदसम्म CPU मा निर्भर।
  👉 Modern CPU – multi core processors : धेरै काम    विदीतै!

👉 CPU is the brain of the computer.
👉 सबै instructions यही प्रोसेसरले process गर्छ।
👉 Calculation, logic, control & input/output को operation यहीँ हुन्छ।

🔍 Example: Intel i5, AMD Ryzen 5

📌 Important:
🔴 Without CPU, computer cannot function at all.

💾 3. RAM (र्यान्डम एक्सेस मेमोरी)

RAM अस्थायी मेमोरी हो।

वर्तमानमा चलिरहेका Data र Programलाई प्रयोग गर्छ।

• Function:
  Short-term memory!
  ✅ RAM बढी भयो भने कम्प्युटर छिटो खुल्छ, multitask सजिलो।
  ✅ Game/Design Software का लागि बढी RAM आवश्यक।

   ✅ यो computer को temporary storage हो।
   ✅ Software चल्दा सबै डेटा RAM मा load हुन्छ।
   ✅ RAM धेरै भएमा कम्प्युटर छिटो चल्छ।

📌 Important:
🔴 RAM खाली भए कम्प्युटर स्लो हुन्छ।

💽 4. Storage (HDD/SSD) – हार्ड डिस्क र SSD

• HDD (Hard Disk Drive):
  परम्परागत storage, mechanical parts हुन्छन्।
• SSD (Solid State Drive):
  Advanced storage;
  Data छिटो read/write गर्न सकिन्छ।
• Function:
  सबै Data: OS, Game, Files, Photos, Application, आदि राख्ने ठाउँ।

🎮 5. **GPU/Video Card (Graphics Card – ग्राफिक्स कार्ड **

• Function:
  Visual Data/praphics तथा गेमहरु, Editing, Rendering का लागि आवश्यक।
  GPU बिना गेम, 3D र high resolution काम सम्भव छैन।
  Modern PC मा Dedicated/Integrated GPU हुन्छ।

⌨️ 6. Keyboard (किबोर्ड)

• Function:
  कम्प्युटरलाई आदेश दिन, लेख्न, Shortcut लिने।
  नेपाली/अंग्रेजी दुवैमा टाइप गर्न मिल्ने।

⌨️ Typing, command input, shortcuts use आदि किबोर्डले गर्न सकिन्छ।
⌨️ Function keys, number keys, multimedia keys पनि हुन्छन्।

📌 Important:
🔴 Typing बिना काम गर्न keyboard अत्यावश्यक हुन्छ।

🖱️ 7. Mouse (माउस)

• Function:

🖱️Screen मा cursor हल्लाउने, Click, Drag, Drop गर्ने Device।
🖱️प्रत्येक Action को लागि Mouse महत्त्वपूर्ण।

  🖱️ Cursor move गर्न, select गर्न, click गर्न काम लाग्छ।
  🖱️ Drag and drop, scrolling आदि काम माउसले सजिलै गराउँछ।

📌 Important:
🔴 Graphical Interface प्रयोग गर्न माउस जरूरी हुन्छ।

🖥️ 8. Monitor (मोनिटर)

• Function:
  QFile, Application, विडिओ, फोटो सबै देखाउने स्क्रिन।
  Resolution, Refresh Rate, Size महत्त्वपूर्ण।
  (Gaming मा high refresh rate display उपयोगी)

🖼️ तपाईंले जुन software चलाउनुहुन्छ त्यसको result यहीं देखिन्छ।
🖱️ सबै visual interaction monitor बाट हुन्छ।

🔍 Types: LED, LCD, OLED

📌 Important:
🔴 Monitor राम्रो भए आँखा पनि कम थाक्छ र display quality बढ्छ।

🔌 9. Power Supply Unit (PSU)

• Function:
  घरको AC लाई कम्प्युटरले चाल्ने DC power मा रूपान्तरण गरेर सबै parts मा ऊर्जा/पावर सप्लाई गर्छ।
• महत्त्व:
  राम्रो PSU नहुँदा कम्प्युटर चल्दैन, Overheat वा Blast को खतरा।

🔋 10. UPS (Uninterruptible Power Supply) – ब्याकअप पावर

• Function:
  अचानक लाइट गएपछी कम्प्युटर Band नहोस् भन्नको लागि।
  Important Data loss बाट जोगाउँछ।

🌬️ 11. Cooling Fan/Heatsink (फ्यान, हीटसिङ्क)

• Function:
  Electronics ले काम गर्दा निस्केको गर्मी घटाउन।
  CPU, GPU, PSU, Case मा Cooling Fans अनिवार्य!
  Overheat हुँदा सिस्टम नै बन्द हुन सक्छ।

🔊 12. Speaker/Headphones

• Function:
  🔊 कम्प्युटरको ध्वनि, सूचना, सङ्गीत, भ्वाइस, विडिओ आदि सुनिन्छ।
  🔊 Headphones निजी उपयोगको लागि।

🔊 Audio output (sound/music) play गर्न प्रयोग हुन्छ।
🔊 Online classes, games, video watching मा काम लाग्छ।

📌 Important:
🔴 Speaker नभएमा multimedia experience अधुरो हुन्छ।

🎤 13. Microphone (माइक्रोफोन)

• Function:
  आवाज कम्प्युटरमा इनपुट गर्न, Call, Voice Message, Recording, Online Meeting मा अनिवार्य।

📀 14. Optical Drive (CD/DVD-ROM)

• Function:
  CD/DVD कामना पढ्न, movie, software, old games आदि Install गर्न।

👉 New Laptop मा प्रायः छैन, pen drive/online storage बढ्दैछ।

🌐 15. Network Card (LAN/Wi-Fi Card)

• Function:
  कम्प्युटरलाई Internet र Local Network मा जोड्ने।
  Wired (Ethernet) वा Wireless (Wi-Fi) दुबै विकल्प।
  Online काममा अत्यावश्यक!

🔗 16. Ports & Slots (पोर्ट र स्लटहरू)

उदाहरण:

• USB Port: Pendrive, Mouse, Keyboard आदि जडान
• HDMI/VGA: Monitor जोड्न
• Audio Jack: Speaker, Headphone जोड्न
• SD Card slot: Camera/Phone बाट Data Transfer

🧰 17. Expansion Slots (PCIe, RAM Slot आदि)

• Function:
    Upgrade गर्नका लागि Sound Card, Graphics Card, Network Card आदि थप्न सजिलो।
    Upgradeable System का लागि महत्त्वपूर्ण।

🛖 18. Cabinet/Case – क्याबिनेट

• Function:
    सबै हार्डवेयर parts राख्ने box।
    Cooling, dust prevention, cable management मा महत्त्वपूर्ण भूमिका।

🏷️ 19. BIOS/UEFI Chip

• Function:
    कम्प्युटर सुरु हुँदा सबै Hardware Test/Initiate गर्ने।
    OS Load गर्छ (boot process)।
    Troubleshoot गराउने।

🖨️ 20. Printer/Scanner

🖨️ Printer (आउटपुट):
  डिजिटल Data लाई कागजमा।

🖨️ Scanner (इनपुट):
  कागजको Document लाई डिजिटल बनाउन।

📝 Digital data लाई paper मा print गर्ने काम गर्छ।
🖨️ Inkjet, Laser, Thermal जस्ता प्रकार हुन्छन्।

📌 Important:
🔴 Students, office र सरकारी काममा अत्यावश्यक यन्त्र हो।

 🎥 21. Webcam (वेबक्याम)

• Function:
    फोटो लिन, Video Call, Online Meeting, Streaming मा प्रयोग।

🔌 22. External Devices (Pendrive, External HDD, Card Reader)

• Function:
    Data तुरुन्तै transfer गर्न, backup राख्न, file sharing गर्न।

🔥 कम्प्युटर पार्ट्स छान्दा ध्यान दिनुपर्ने कुरा :

• 🎯 Purpose: रोज्ने पार्ट्स तपाईंको उपयोग अनुसार छनौट गर्नुहोस् (जस्तै: Gaming, Office, Study, Editing आदि)।
• 💰 Budget: पैसा अनुसार balance गर्नुहोस्।
• ⚙️ Upgrade सम्भावना: RAM, SSD, GPU, PSU, Motherboard Upgrade गर्न मिल्ने system छान्नुहोस्।
• 🛡️ Original Hardware: Fake/Copy parts नखोज्नुहोस् (Overheat, error आउँछ)।
• 🌬️ Cooling System: Proper Cooling/Fan System राख्नुहोस्।
• 🔋 Power: PSU Rating हर समय ध्यान दिनुहोस्।
• ⚡ Surge Protection: Voltage Fluctuation हुँदा Damage हुन सक्ने हुँदा Surge Protector प्रयोग गर्नुहोस्।

📚 कम्प्युटर पार्ट्स: सम्पूर्ण दृष्‍टिकोण

Computer विभिन्न Hardware Parts को सन्तुलित संयोजन हो।
यी Hardware Part हरुले एक–आपसमा भनेको कुरा बुझेपछि मात्र अन्तिम नतीजा – Screen मा आउँछ।
कम्प्युटरका पार्ट मध्ये एक पनि नभए कम्प्युटर अधुरो हुन्छ।
जस्तै:

• Motherboard बिना: सबै part चल्दैन
• CPU बिना: सबै Process बन्द
• RAM बिना: Fast Loading सम्भव छैन
• Monitor बिना: देखिन्न
• Power Supply बिना: सम्पूर्ण System बन्द
• GPU बिना: ग्राफिक्स प्रगति छैन
• Hard Disk बिना: Data सुरक्षा छैन

🛠️ कम्प्युटर यन्त्रको दैनिक उपयोगिता

• 💼 Office: Typing, Reporting, Communication, Presentation मा।
• 🏫 Study: Learning Material, Online Class, Project बनाउँदा।
• 🖌️ Design: Graphic Design, Video Editing, Programming।
• 🕹️ Gaming: High Perfomance, GPU, RAM, SSD को महत्त्व बढी।
• 🔎 Research: Search, Data Process, Analytics मा।

📝 समाप्ति – निष्कर्ष

अब तपाईंलाई थाहा भयो — कम्प्युटर भित्र कुन कुन पार्ट हुन्छ र तिनीहरूको काम के के हो। 🧩

कम्प्युटर तपाईंको आवश्यकताका अनुसार छनौट गर्ने यन्त्र हो।
सबै हार्डवेयर part को कार्य, सीमा र फाइदा बुझ्नुभयो भने मात्र Budget wasted हुँदैन।
High efficiency ल्याउन, Regular cleaning, upgrading गरिराख्नुपर्छ।
दिनमा १ चोटि मात्र साँचो Power button बाट नै बन्द गर्नुहोस्।

📌 Summary:

• सबै parts को मिलनले computer काम गर्छ।
• CPU, RAM, SSD, Motherboard, PSU, Monitor सबै parts equally important छन्।
• यो ज्ञान school student देखि office worker सबैका लागि उपयोगी छ।

Learn More: 👉 💾 How RAM and ROM Work in Your PC– Beginners Guide

Learn More: 👉 Best Budget PC Build Under Rs. 50,000 in Nepal – 2025